3G ve iPhone

Uzun yıllardır beklediğimiz 3G (Üçüncü Nesil) hizmeti, nihayet bugün (30 Temmuz 2009) resmen tüm mobil operatörlerce verilmeye başlandı. Genelde pazarlama (marketing) çevreleri tarafından görüntülü görüşme (video call) olarak lanse edilen 3G teknolojisi aslında, daha hızlı ve yüksek kapasitede ses ve veri (internet) taşıma teknolojisidir.

Upload Download	: :	118 Kbit/s 236 Kbit/s	164 Kbit/s 384 Kbit/s	384 Kbit/s 3,6 Mbit/s	5,76 Mbit/s 7,2 Mbit/s

15 senedir kullandığımız GSM/GPRS/EDGE (İkinci Nesil) teknolojilerin limitleri artık yetersiz geldiği için geliştirilen UMTS/HSPA/HSUPA (Üçüncü Nesil) teknolojileri, daha hızlı veri indirme (download) ve yükleme (upload) için sınırları zorlamaktadır. 3G teknolojisi ilk olarak 2000'li yılların başında düşük hızlarda Japonya'da uygulanmaya başlamış ve günümüzde kadar 3.5G ve 3.75G isimleri altında yüksek hızlara ulaşmıştır.

Bu yazıda hızlı mobil internet teknolojilerinin genel adı olan 3G ile ilgili çok fazla detaya girmek istemiyorum. Çünkü 3G teknolojisinin detayına indiğimizde altında sürekli gelişen ve değişen bir çok standart karşımıza çıkıyor. Ayrıca bu standartlar Avrupa'da, Amerika'da ve Uzakdoğu'da farklılıklar gösteriyor. Bu yüzden sadece, 3G'nin iPhone kullanıcılarını ilgilendiren özelliklerine değineceğim. 3G hakkında detaylı bilgi için http://tr.wikipedia.org/wiki/3G adresinden yararlanabilirsiniz.

Abonelik
Bir iPhone kullanıcısının 3G'den yararlanabilmesi için elinde iPhone 3G veya iPhone 3GS olması gerekiyor. 2G diye de adlandırılan ilk nesil iPhone sahipleri 3G'den yararlanamıyor. İkinci olarak uygun cihaza sahip kullanıcıların, 3G'den yararlanabilmeleri için aşağıdaki servis numaralarına SMS atarak 3G'ye abone olması gerekiyor:

Turkcell : 3G yazıp 2323'e SMS gönderin
Vodafone : 3G yazıp 3636'ya SMS gönderin
Avea : 3G yazıp 3334'e SMS gönderin

Not: İlk günlerde yoğun talepten dolayı 3G aboneliklerinin gerçekleşmesi vakit alabilir.

3G Ayarı
Aboneliğimiz başladıktan sonra cihazımızı 3G moduna almak için aşağıdaki ekran görüntüsündeki gibi Ayarlar -> Genel -> Ağ menüsünden "3G'yi Etkinleştir" seçeneğini aktif hale getiriyoruz.

3G Hızı
Ekranın en üstünde operatör logosunun hemen sağında da artık "E" harfi yerine "3G" harflerini gördüğümüzde de artık 3G'de olduğumuzu anlıyoruz. Bundan sonra merakımızı gidermek için bir hız testi yapıyoruz. Ben genelde bu yazımızda tanıttığımız SpeedTest.net uygulamasını kullanıyorum. Aşağıdaki ekran görüntülerinde olduğu gibi iPhone 3G ile yaptığımızda ortalama 3Mbps'e kadar bir download hızı görürken, iPhone 3GS'te bu hız ortalama 5.5 Mbps'lerde oluyor. (1Mbps=1000Kbps)



Bu test sonuçlarının farklı çıkmasının sebebi de iPhone 3G'nin maksimum 3.6Mbps, iPhone 3GS'in de 7.2Mbps'e kadar indirme (download) hızına izin vermesi. Ayrıca her iki modelde de upload hızı 384Kbps ile sınırlı. Görüldüğü gibi 3G'de hızı belirleyen en önemli faktörlerden bir tanesi cihaz.

3G hızını etkileyen diğer bir etmen de şebekenin yoğunluğudur. 3G bağlantısı yaptığımız baz istasyonunu ne kadar çok kişi kullanıyorsa ve bu kişiler aynı anda ne kadar fazla download yapıyorsa, bizim hızımız da o denli düşecektir. Yani 3G hızları konuma ve saate göre çok farklılık gösterebilir. Örneğin akşam üstü iş saatinde herkes yolda iken, iş merkezlerinin bulunduğu noktalarda 3G şebekesinin yük çok daha fazla, fakat geceleri evimizde çok daha düşük olacaktır. Dolayısıyla geceleri alacağımız hız, tahminen gündüz alacağımızdan çok daha yüksek olacaktır. Bu tabloda da görüldüğü gibi yurt dışındaki 3G şebekelerinin ortalama download hızı da 500Kbps ila 1000Kbps arasındadır. (1Mbps=1000Kbps)

iPhone'da, 3G'nin bir tek yüksek internet hızı özelliğinden yararlanılabiliyor çünkü iPhone'da görüntülü görüşme (video call) desteği yok. Bunun başlıca sebebi de cihazın ön tarafında bir kameranın bulunmaması. Fakat şunu belirtmekte fayda var ki yurt dışında görüntülü görüşme pek rağbet görmüş değil. Görüntülü görüşmede iyi bir görüntü elde edebilmek için cihazımızı yüzümüzden uzağa tutmamız gerekiyor. O zaman da hareket halinde görüşme yapmak çok zor oluyor. Ayrıca cihaz kulağımızdan uzaklaştığı için konuştuğumuz kişin sesini hoparlöre vermemiz gerekiyor ki bu durumda da çevremizdekiler tüm konuşulanları duyuyor. Ayrıca görüntülü görüşme karşımızdakine nerde olduğumuzu açıkça gösteriyor ki bu çoğu zaman tercih edilen bir şey değil :)

Pil Ömrü
3G'nin en çok şikayet edilen özelliği cihazların pillerini çabuk bitirmesi. Elde edilen yüksek internet hızının maliyeti doğal olarak pile yansıyor. Örneğin EDGE'den internete bağlandığımda günde 1 defa şarj etmek durumunda kaldığım cihazım, 3G ile birlikte yarım günde bir şarj istiyor. Bu arada 3G aktifken internete Wi-Fi üzerinden bile çıksak, sinyalleşme 3G şebekesi üzerinden olduğu için pil yine de daha hızlı tükeniyor.

Ücretler
Mobil operatörlerin açıkladığında 3G aboneliği ücretsiz. Yani 3G abonesi olduktan sonra görüşme ve data ücretleri aynı (veya daha düşük) fakat internet hızımız daha yüksek. Fakat bazı operatörler 3G'ye özel servisler için ayrıca ücret alıyor.. Bir de tüm operatörler 3G için internet tarifelerini tekrar düzenlemişler. Aşağıdaki linklerde bu konuda detaylı bilgi mevcut:

Turkcell:
http://www.turkcell.com.tr/bireysel/3G
http://www.mobiletisim.com/haberler/turkcell-3g-internet-fiyatlari

Vodafone:
http://www.vodafone.com.tr/Internet/3g-internet.php
http://www.mobiletisim.com/haberler/vodafone-3g-internet-fiyati

Avea:
http://www.avea.com.tr/3g/
http://www.mobiletisim.com/haberler/avea-3g-internet-fiyati

3G ile ilgili aslında paylaşacak daha çok bilgi var fakat hepsini bi seferde paylaşıp kafaları karıştırmak yerine gelecek sorulara göre yeni bir yazı hazırlamayı düşünüyorum "3G Hakkında sık Sorulan Sorular" şeklinde. Bu yüzden kafanıza takılan bir soru olursa bu yazıya yorum yazmaktan lütfen çekinmeyin.

iPhone 3.0 ile Test Sürüşü - III

Hatırlayacağınız üzere Apple, eski yeni tüm iPhone kullanıcılarının yararlanabileceği 3.0 yazılımındaki yenilikleri 17 Mart'ta duyurmuştu. Biz de ardından sadece iPhone geliştiricilerinin faydalanabildiği test aşamasındaki 3.0 versiyonunu cihazımıza kurmuş ve ilk izlenimlerimizi paylaşmıştık. Tabii o zaman MMS, Tethering, Push Notification, vs. gibi tüm yeni özellikler aktif olmadığından bazılırını detaylı tanıtamamıştık.

Fakat Apple geçenlerde son kez bir test versiyonu (iPhone OS 3.0 GM Seed) yayınlayarak, 17 Haziranda herkesin erişimine açık olacak final versiyonuna yakın bir 3.0 incelemesi yapma imkanı verdi. Sadece Apple Geliştiricilerine açık olan bu versiyonu kullanarak aşağıdaki özellikleri de kullanarak bizzat test etmiş olduk.

MMS
3.0 ile birlikte artık MMS alıp gönderebiliyoruz lakin bunun için ayrı bir uygulama kullanılmıyor. Eskide sadece SMS atmak için kullandığımız uygulamayı (artık yeni adı Mesajlar) MMS atmak için de kullanıyoruz. Herhangi bir mesajın için resim eklediğimizde SMS yerine MMS mesajı olarak gönderiliyor.



Ayrıca karşılıklı gönderilen MMS ve SMS mesajları eskisi gibi bir diyalog ekranında listeleniyor.



Aslında hepsinden önemlisi manuel olarak MMS ayarı yapmamıza gerek kalmıyor. Apple, Türkiye'de resmen iPhone satmaya hakkı bulunan Turkcell ve Vodafone ile anlaşmalı olduğu için, gerekli ayarlar hazır yüklü geliyor. Bu arada MMS konusunda Amerika'lılardan şanslıyız çünkü Amerika'daki ilgili operatör (AT&T) bu desteği daha sonra vermeye başlayacak.

Hatta bu yüzden geçen gün WWDC'de, MMS'in 17 Haziran'da aktif olacağı operatörlerin listelendiği sunumda (yukarıdaki resim) AT&T'nin yer almaması Amerikalıları epey kızdırdı :)

Tethering (iPhone'u Modem Olarak Kullanma)
3.0 ile gelen ve şahsen en çok ihtiyaç duyduğum özelliklerin başında da iPhone'umu modem olarak kullanma geliyor. Ev veya işyeri dışındayken internet bağlantısı lazım olduğunda, laptopumla iPhone'u kullanarak EDGE/3G üzerinden internete çıkabilmek çok faydalı oluyor.



Bu arada iPhone'u hem USB kablosuyla, hem de Bluetooh bağlantısıyla modem olarak kullanabiliyoruz. Merak edenler için de hemen ekleyeyim, İnternet Paylaşımı sadece EDGE/3G üzerinden yapılabiliyor, Wi-Fi aktifken çalışmıyor. Aktifleştirmek için de Ayarlar -> Genel -> Ağ -> İnternet Paylaşımı seçeneğini aktif hale getirmek gerekiyor. Bu arada iPhone'u modem olarak kullandığımızdaki EDGE ücretlendirmesi, iPhone'da kullandığımız ile aynı.

Push Notification (Uygulama Mesajları)
Apple'ın en çok eleştiri aldığın konuların başında gelen arka planda uygulama çalıştıramama sorunu "Push Notification" desteği ile bir nebze çözülüyor. Örneğin MSN vey Skype uygulamaları kapalı dahi olsa, biri size mesaj yazdığından ekranda SMS mesajı gibi gözükebiliyor.



iPhone 3.0 testlerinin başlamasından bir süre sonra Apple geliştiricilerden, yukarıdaki ekran görüntüleri bulunan "AP News" isimli Associated Press'in haber uygulamasını test etmelerini istedi. Ben de uzun bir süre uygulamayı kullandım ve gerçekten de uygulama açık değilken zaman zaman dünyadan önemli haberler mesaj olarak geldi.



Bu arada hemen belirteyim, bu bildirim özelliği "Ayarlar" menüsünden toplu halde veya uygulama bazında kapatılabiliyor. Eminim 3.0 çıktıktan sonra bir çok uygulama bu özelliği kullanacak ve bize bol bol mesaj yollamaya çalışacak. Bu yüzden Spam şeklinde mesaj atanları kapatmamız gerekecek. Bu arada Ayarlar menüsünde Bildirimler kısmının çıkması için en az bir tane bildirim kullanan bir uygulama yüklememiz gerekiyor.

Apple ID İşlemleri
3.0'ın en güzel özelliklerinden bir tanesi de Apple ID hesabımız ile ilgili işlemleri artık iPhone'umuzdan yapabiliyor olmamız. Bildiğiniz gibi şu anki (2.2.1 ve altı) versiyonlarda Apple ID ile ilgili her türlü işlem (Apple ID oluşturma, değiştirme, vs.) için iTunes'a yani bir bilgisayara ihtiyaç duyuyoruz. Halbuki bir çok kullanıcının evinde bilgisayarı ya de ADSL internet bağlantısı yok. Bu yeni özellik sayesinde bir tek iPhone ve herhangi bir internet bağlantısı (Wi-Fi, EDGE, vs.) yeterli olacak.



"Ayarlar -> Store" altından ulaşılabilen yukarıdaki menü en çok benim gibi çift Apple ID kullananların işine yarayacak. Sadece US Store'dan indirilebilen uygulamalar için kullandığım Apple ID'ime geçebilmek için artık iTunes'u açmak zorunda kalmayacağım. Tabii bir de yeni Apple ID yaratmak isteyenlerin çok işine yarayacak.



Gerçi Apple ID hesabı oluşturma ekranları iTunes'taki gibi hala türkçe değil ama buna da şükür :)

iPhone 3.0 ile ilgili daha evvel tecrübe edemediğimiz için paylaşamadığımız son önemli yenilikler de bunlardı. Eğer daha evvel denk gelmediyseniz iPhone 3.0 ile Test Sürüşü - I ve iPhone 3.0 ile Test Sürüşü - II başlıklı yazılarımızdan diğer yeniliklere göz atabilirsiniz.

GÜNCELLEME (17/06/2009) : Apple iPhone 3.0 güncellemesini resmen yayınladı. Bu linkten nasıl indirebileceğinize dair bilgilere ulaşabilirsiniz. Ayrıca bu linkten de 3.0 versiyonu ile ilgili sık sorulan sorulara ulaşabilirsiniz.

iPhone 3.0 ile Test Sürüşü - II

Geçen gün ilk bölümünü paylaştığımız iPhone 3.0 Beta versiyonunu detaylı incelemeye devam ediyoruz :) Geçen süre zarfında 3.0'ı daha fazla tecrübe etme imkanım oldu. Beta olması nedeniyle bir çok menüde takılması dışında gayet başarılı. App Store'daki uygulamaların (denediklerimin) bir çoğu da 3.0'da çalışıyor. Tabii arada uyumsuzluk sorunları nedeniyle çalışmayan uygulamalar da oluyor.

İlk yazıda bahsetmediğimiz 3.0'la gelen major yeniliklerden biri de Sesli Notlar (Voice Memo) uygulaması. Apple'ın geliştirdiği bu uygulama sayesinde ses kaydı yapabiliyoruz. Kulaklığımın mikrofu ile yaptığım testlerde ses kalitesinin gayet başarılı olduğunu gördüm. Sesim güzel olsa bu uygulama ile güzel parçalar kaydederdim herhalde :)



Uygulamanın bir diğer özelliği de kayıtları baştan ve sondan kesip kısaltmamıza ve bu kayıtları E-mail yoluyla da arkadaşlarımıza göndermemize izin vermesi.

Diğer önemli bir yenilik de YouTube uygulaması ile ilgili. 3.0 ile artık YouTube uygulamasına youtube hesabımızla giriş yapabiliyoruz. Bu sayede iPhone'umuzda izlediğimiz videoları favorilerimize ekleyebiliyor ve de videolarla ilgili yorum yapabiliyoruz.



Dolayısıyla iPhone'umuzda yaptığımız işlemleri daha sonra bilgisayarımızdan YouTube'a girdiğimizde de görebiliyoruz.

3.0'da web tarayıcısı Safari ile ilgili bir yenilik de bilgisayarlarımızdaki tarayıcılarda bulunan Otomatik Doldurma ve Şifreleri Kaydetme özelliği. Bu sayede "Beni Hatırla" desteği olmayan sitelere her girişte kullanıcı adı ve şifresini tekrar tekrar yazmamıza gerek kalmıyor.



Tabii ki şifre gibi kritik bilgilerinin iPhone'unda saklanmasını istemeyen kullanıcılar (özellikle jailbreak yapanlar) bu özelliği kullanmak zorunda değiller. Bu ayar ve daha evvelden saklanan şifreler "Ayarlar -> Safari -> Otomatik Doldur" menüsü altından iptal edilebiliyor.

3.0 ile birlikte Telefon uygulamasına yeni bir kaç özellik geliyor. Bunların en önemlisi benim de çok ihtiyaç duyduğum detaylı arama bilgisi ekranı.



Artık arama kayıtları konuşma sürelerini ve saatlerini de gösteriyor. Bu özellikle aynı kişiye birden fazla arama kaydı bulunduğunda çok faydalı oluyor. Ayrıca artık bir kişiye ait birden fazla (cep, iş, ev, vs.) telefon numarası bulunduğunda aramaların hangi numaradan olduğu belirtiliyor.

Son olarak 3.0 ile artık Telefon Rehber'indeki kayıtları E-mail veya MMS yoluyla (vCard standardında) arkadaşlarımızla paylaşabileceğiz.



Bir de görmezden geldiğimiz bir SMS mesajının belli aralıklarla tekrardan sanki yeni mesaj gelmiş gibi uyarmasını artık kapatabileceğiz. Yineleme uyarısı açık olduğunda belli aralıklarla 2 defa daha uyarı mesajı çıkıyor, kapatınca da sadece normalde olduğu gibi sadece bir defa uyarı mesajı çıkıyor.

3.0 ile gelen ve görsel olarak sizinle paylaşabileceğimiz yenilikler bunlar. Diğer yenilikleri ise 3.0 için geliştirilen App Store uygulamalarında göreceğiz. Tabii bunun için yaz başını beklememiz gerekecek.

Eğer daha evvel göz atmadıysanız bu yazının ilk kısmını aşağıdaki linkten,
http://www.iphoneturkey.biz/2009/03/iphone-30-ile-test-surusu-i.html

son kısmına da aşağıdaki linkten,
http://www.iphoneturkey.biz/2009/06/iphone-30-ile-test-surusu-iii.html

3.0 lansmanından görüntülere de aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
http://www.iphoneturkey.biz/2009/03/iphone-30n-yeni-ozellikleri-duyuruldu.html

GÜNCELLEME (17/06/2009) : Apple iPhone 3.0 güncellemesini resmen yayınladı. Bu linkten nasıl indirebileceğinize dair bilgilere ulaşabilirsiniz.

iPhone 3.0 ile Test Sürüşü - I

GÜNCELLEME : iPhone 3.0, 17 Haziran'da resmen yayınlandı. Gerekli bilgiyi bu linkten bulabilirsiniz. Aşağıdaki yazı 3.0 resmen yayınlanmadan evvel test sürümü baz alınarak yazılmıştır.

iPhone'un 3.0 versiyonundaki yenilikleri geçen gün duyurmuştuk. Lakin o an 3.0 yazılımı son kullanıcılara henüz açılmadığı zaman bu yenilikleri bizzat tecrübe etme imkanımız olmamıştı. Yaza doğru resmen yayınlanması beklenen 3.0 versiyonunun bugün, geliştiriciler için hazırlanan beta versiyonu yayınlanınca dayanamayıp iPhone 3G'imi kobay olarak kullanmaya karar verdim ve de cihazıma 3.0 Beta versiyonunu yükledim.



Cihazıma 3.0 Beta versiyonunun yükledikten sonra ilk gözüme çarpan SMS uygulamasının adının ve ikonunun değişip Messages ismini almış olmasıydı. Bu da SMS ve MMS mesajlarının artık tek bir uygulama altından alınıp/gönderilecek olmasından kaynaklanıyor.

Messages uygulamasını ilk çalıştırdığımda karşıma daha evvel hiç bir cihazda görmediğim aşağıdaki uyarı mesajı çıktı. Şaşırtıcı bir şekilde, MMS gönderebilmemiz için cep telefon numaramızı girmemiz gerekiyormuş. Apple'ın geliştiricilerin SIM karta erişimde ne kadar kısıtlayıcı olduğunu çok iyi biliyorum ama acaba kendisini de mi kısıtlıyor :)

Telefon numarımı girmeme rağmen doğal olarak MMS alıp gönderemedim çünkü hiç bir yerde operatörümün MMS ayarlarını yapabileceğim bir ekran yoktu. Muhtemelen Apple, Carrier Settings güncellemeleriyle anlaşmalı olduğu her operatöre ait ayarları otomatik yükletecek.



Bu yüzden MMS testini sonraya bırakıp SMS'deki yeniliklere bir göz attım. Apple bu sefer SMS chat olayını adam gibi yapmış. Aradaki mesajlar artık silinebiliyor ve başkasına iletilebiliyor.

Ana ekranda göz atan diğer bir yenilik de Apple'ın masa üstü bilgisayarlarında zaten bulunan Spotlight ismini verdiği global arama özelliği. Masa üstünü (SpringBoard) sola doğru kaydırdığımızda ya da uygulamaların en altındaki büyüteç şeklindeki simgeye (noktaların hemen solunda) tıkladığımızda karşımıza aşağıdaki gibi (soldaki resim) bir arama ekranı çıkıyor. Spotlight'ın yeteneklerini gösterebilmek için birden çok uygulamada (Rehber, Takvim, Mail, Notlar, vs.) içinde "iphoneturkey.biz" geçen kayıtlar yarattım ve daha sonra bu ifadeyi aratınca hepsini başarıyla buldu.



Ayrıca Mail uygulaması için ayrıca geliştirilmiş Arama özelliği de oldukça başarılı. Özellikle mesajları Kimden, Kime, Konu, vs. şeklinde ayrı ayrı aratabilmek çok iyi olmuş. Bir de mail sunucumuz IMAP protokolünü destekliyorsa bu arama işlemi sadece cihaz üzerindeki mesajları değil, sunucudaki mesajları da kapsıyor.

Öncelikle test ettiğim bir özellik de Kes, Kopyala ve Yapıştır oldu. Açıkçası Apple'ın bizi beklettiğine deymiş çünkü fiziksel bir klavye kullanmadan bu özellik ancak bu kadar kullanışlı olabilirmiş.



Herhangi bir metni kopyalamak/kesmek istediğimizde tek yaptığımız ilgili metin üzerinde parmağımızı kısa bir süre basılı tutmak. Ardından zaten ilgili menü hemen beliriveriyor. Ondan sonra zaten istediğimi bir uygulama içerisinde bu metni yapıştırabiliyoruz.



Tabii 3.0 ile sadece metinleri değil Albümüzdeki resimleri de kopyalayabiliyor ve yapıştırabiliyoruz benzer yöntemle. Hem de aynı anda birden fazla resim seçerek.

SMS ve Mail uygulamalarının yatay modda çalışması da 3.0'ın güzellikleri arasında. Öyle ki sadece mesaj yazarken değil uygulamaların tüm ekranları yatay modu destekliyor.

Özellikle uzun SMS mesajlarının bulunduğu diyaloglarda yatay ekran çok daha kullanışlı olur gibi gözüküyor.

3.0 ile ilgili göstereceğim daha bir sürü yeni ekran görüntüleri mevcut ama yazının daha fazla uzayıp sıkıcı bir hal almaması için burada kesiyorum. Yazının devamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

http://www.iphoneturkey.biz/2009/03/iphone-30-ile-test-surusu-ii.html
http://www.iphoneturkey.biz/2009/06/iphone-30-ile-test-surusu-iii.html

GÜNCELLEME (17/06/2009) : Apple iPhone 3.0 güncellemesini resmen yayınladı. Bu linkten nasıl indirebileceğinize dair bilgilere ulaşabilirsiniz.

iPhone 3.0'ın Yeni Özellikleri Duyuruldu

Daha evvel duyurduğumuz gibi Apple, iPhone 3.0 ile gelecek yenilikleri bugün resmen açıkladı. Önümüzdeki yaz cihazlarımıza yüklenmeye hazır olacak iPhone 3.0'da, beklentilerin ve dedikoduların dışında bir çok yeni özellik bulunuyor.

Ben de hızlıca Apple'ın duyurusunu canlı takip eden meşhur teknoloji sitelerinden Engaged ve Gizmodo'un haber ve fotoğraflarından faydalanarak iPhone 3.0 ile gelecek yeniliklerden bahsetmeye çalışacağım. Bu yazıyı da sürekli güncelleyeceğim yeni özellikler netleştikçe.

Cut, Copy & Paste Text: Uzun zamandır beklenen Kes, Kopyala ve Yapıştır özelliği nihayet geliyor. Artık Mail veya Safari içerisindeki bir metni kopyalayıp başka bir uygulama içerisinde yapıştırabileceğiz.

Cut, Copy & Paste Photos: Biz sadece yazıların kopyalanmasını beklerken Apple, Albümdeki fotoğrafları da kopyalanabilir yapmış :)

Spotlight & Search: Artık Mail, iPod, Contacts (Rehber) ve Calender (Takvim) uygulaması içinde arama yapabileceğiz. Ayrıca IMAP desteği olan mail hesaplarında sunucuda da arama yapma özelliği bulunacak.

Apple bir de Spotlight ismini verdiği bir uygulama sayesinde tek bir noktadan bir çok uygulamayı kapsayan arama yapmamızı sağlıyor. Tek noktada arama gayet hoş bir özellik :)

MMS: Nihayet iPhone 3.0 ile birlikte MMS alıp gönderebileceğiz. Fakat ilk nesil iPhone sahipleri (yani 2G) kullanıcıları MMS özelliğinden yararlanamıyacaklarmış. Sanırım herkes 3G'ye geçmek zorunda kalacak.

SMS Forwarding & Deleting : Yine çok beklenen özelliklerden biri olan SMS'lerin yönlendirilmesi (forwarding) ve de tek tek silinebilmesi özelliği 3.0 ile geliyor.

Turn By Turn: Apple, 3.0 SDK'sına Map (Harita) uygulamasını ve "Turn By Turn" diye adlandırılan "sokak sokak yön tarifi" fonksiyonlarını ekliyor. Bu sayede çok daha yetenekli, cihazın GPS özelliğini çok daha verimli kullanan navigasyon uygulamaları göreceğiz.

Push Notification. Bildiğiniz gibi iPhone uygulamaları pili çok çabuk bitirdiği için arka planda çalışamıyor. Bu da özellikle Chat tarzı uygulamalarda çok sıkıntı oluyor, çünkü uygulama kapalıyken yeni bir mesaj geldiğinde haberdar olamıyoruz. Push Notification desteği sayesinde uygulamalar yine arka planda çalışamayacak, ama örneğin yeni bir mesaj geldiğinde aynı SMS ve Mail uygulamasında olduğu gibi, uygulamanın masa üstü ikonu yeni mesaj sayısını göstererek bizi uyaracak.

Landscape E-mail & SMS: iPhone'da en çok istenen özelliklerden biri de yatay modda SMS ve E-mail yazabilme ve okuyabilmekti. 3.0 ile bu eksiklikler de giderilmiş olacak.

Custom Accessory Controls: 3.0 ile gelecek olan en ilginç özelliklerden biri de cihaza Bluetooth, USB, vs. üzerinden entegre olacak uygulamalara uygulamalar içerisinden kontrol imkanı verilmesi. Örneğin aşağıdaki gibi iPhone'a entegre edilen bir tansiyon cihazı bir uygulama içerisinden kontrol edilebilecek.

Ya da aşağıdaki gibi iPhone'a FM radyo donanımı takıldığında kanal arama, kaydetme gibi kontroller uygulamalar içerisinden yapılabilecek.

In App Purchase: App Store ile ilgili en büyük yeniliklerden biri de uygulamalar içerisinden yeni bölüm, özellik, vs. satın alma imkanının gelmesi. Örneğin 100 seviyeli (level) bir oyunun ilk başta ilk 10 seviyesini satın alıp, istersek daha sonra diğer bir 10 seviyesini de satın alabileceğiz.

Peer to Peer API: 3.0 ile gelecek olan yeni bir iletişim özelliği sayesinde Bluetooth üzerinden iki ayrı cihazda yüklü aynı uygulama biribilerini kolayca görebilecek. Yani iPhone'u olan bir arkadaşımızla bulunduğunuz ortamda bir Wi-Fi cihazı/ağı yokken bile karşılıklı olarak oyun oynayabileceğiz.

Voice Memos: 3.0 ile birlikte cihaz üzerinde Voice Memos isimli bir ses kayıt uygulaması hazır olarak gelecek.

Stereo Bluetooth : Şu anki versiyonlarda Mono olan Bluetooth'a, 3.0 ile birlikte Stereo desteği gelecek. Bu arada iPhone 2G sahipleri Stereo Bluetooth desteğinden mahrum olacaklar.

Tethering (Modem) : * Şu an iPhone'umuzu bilgisayarımıza bir modem gibi tanıtıp, iPhone üzerindeki data hattından internete çıkış yapamıyoruz. 3.0 versiyonunda Bluetooth ve USB üzerinden cihazı modem gibi kullanabileceğiz.

Note synching with iTunes: Bildiğiniz gibi şu anki versiyonda Notes (Notlar) uygulamasındaki veriler iTunes ile bilgisayarımıza senkronize edilmiyor. Dolayısıyla cihazımızı restore etmek zorunda kalınca notlar uçuyor. 3.0 ile bu eksiklik de gideriliyor.

Voice communication in applications: Uygulamalara Wi-Fi üzerinden VOIP desteği geliyor. Yani oyun oynarken rakibinizle cihaz üzerinden sesli mesajlaşma imkanı olacak.

Access your music from applications. Uygulamalara iPod içerisindeki parçalara erişim imkanı geliyor. Bu sayede oyun oynarken rahatlıkla müzik dinleyebileceğiz.

Apple ID. Bu yazımızda da paylaştığımız gibi şu an Apple ID'yi sadece bilgisayarımıza kurduğumuz iTunes programı üzerinden alabiliyoruz. 3.0 ile iPhone'umuzu kullanarak Apple ID oluşturabileceğiz.

1000 new APIs: Yukarıda saydıklarımıza ek olarak developerların daha yetenekli ve ilginç uygulamalar geliştirebilmeleri için 3.0 SDK'sıyla yaklaşık 1000 kadar yeni fonksiyon yer alacak.

Şimdilik benden bu kadar. Yabancı kaynaklardan yararlandığım için eksiklik veya hata yapmış olabilirim. Düzeltme veya ilave görürseniz lütfen yazıya yorum olarak giriniz.

GÜNCELLEME (19/03/2009) : iPhone 3.0 Beta versiyonunu cihazıma kurup ilk izlenimimizleri de iPhone 3.0 ile Test Sürüşü başlıklı yazılarımızla paylaşmaya başladık.

Bu yazıyı hazırlarken kullandığım kaynaklar:

http://www.engadget.com/2009/03/17/live-from-apples-iphone-os-3-0-preview-event/
http://i.gizmodo.com/5171796/iphone-30-os-guide-everything-you-need-to-know
http://www.apple.com/iphone/preview-iphone-os/